Genel olarak,
Soybağı, çocuğun ana ve babası ile olan bağıdır. Ana ile çocuk arasında soybağını kuran olay, çocuğun doğumudur. Baba ile çocuk arasında bu bağın kurulma yolları kanunda şu şekilde sayılmıştır: Ana ile evlilik, tanıma, hâkim hükmü. Ek olarak; evlât edinme de soybağının kurulma yollarından biridir. soybağının reddi davası.
Baba ile kurulan soybağının gerçek dışı olduğunu iddia eden hak sahiplerinin, soybağının reddi davası açması mümkündür. Bu makalemizde davanın açılışı, tarafları, ispatı, dava süreci ve sonuçlarını inceleyeceğiz.
Soybağının reddi davasını kimler açabilir?
Öncelikle kocanın, soybağının reddi davası açma hakkı vardır. Ek olarak, çocuk da dava açma hakkına sahiptir.
Koca ölürse, gaipliğine karar verilirse, ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybederse davayı kim açar?
Dava açma süresi geçmeden önce koca ölmüş olabilir. Ek olarak, kocanın gaipliğine karar verilmiş olabilir. Ayrıca koca bu süreçte, ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybetmiş olabilir. Bu durumda:
- Kocanın. altsoyu,
- Kocanın anası,
- Kocanın babası
- Baba olduğunu iddia eden kişinin,
Doğumu ve kocanın ölümünü, ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrendiği tarihten başlayarak 1 yıl içinde; soybağının reddi davasını açma hakkı vardır.
Çocuğa kayyım atanırsa dava kayyım tarafından açılabilir.
Ergin olmayan çocuğa kayyım atanırsa kayyım, atama kararının kendisine tebliğinden başlayarak 1 yıl içinde soybağının reddi davasını açar.
Soybağının reddi davası kime karşı açılır?
Kocanın açacağı dava, ana ve çocuğa karşı açılır.
Çocuk ise bu davayı, ana ve kocaya karşı açar.
Davada hangi mahkeme görevli ve yetkilidir?
Soybağının reddi davasında; davacı veya davalının dava ya da doğum sırasındaki yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi görevli ve yetkilidir.
Soybağının reddi davasında resen araştırma ilkesi geçerlidir.
Bu davada hâkim, maddî olguları re’ sen araştıracak ve kanıtları serbestçe takdir edecektir. Yani tarafların delil bildirmesine veya sunmasına gerek kalmadan; davanın açılmasıyla birlikte hakim, delilleri kendiliğinden toplayacaktır.
Dava açan kişi neyi ve nasıl ispatlamalıdır?
Davacı, soybağının reddi davasında birtakım ispat kurallarına uymalıdır. Bu kurallar, çocuğun doğum anına göre değişkenlik göstermektedir. Her birini ayrı başlık altında tabloyla inceleyelim:
Taraflar, soybağının belirlenmesi için gereken incelemelere rıza göstermek zorundadır.
Soybağının reddi davası, niteliği gereği, birtakım tıbbi-biyolojik incelemeler gerektirir. Bu incelemelerin taraflar üzerinde yapılması mümkün olduğu gibi; dava dışı üçüncü kişiler üzerinde de inceleme yapılması gerekebilir.
Gerek taraflar gerekse de dava dışı üçüncü kişilerin, soybağının belirlenmesi için zorunlu olan araştırma ve incelemelere rıza göstermeme hakları yoktur. Ancak elbette ki bu incelemeler, kişilerin sağlıkları yönünden tehlike yaratmamalıdır.
Davalı taraf, hâkim tarafından belirlenen araştırma ve incelemeye rıza göstermezse; hâkim, durum ve koşullara göre bundan beklenen sonucu, onun aleyhine doğmuş sayabilecektir.
Soybağının reddi davası hak düşürücü süreler geçmeden açılmalıdır.
Koca bu davayı, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak 1 yıl içinde açmak zorundadır.
Çocuk, ergin olduğu tarihten başlayarak en geç 1 yıl içinde dava açmak zorundadır.
Buradaki sürelerde yaşanan gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa; 1 yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlayacaktır.
Soybağının reddi davası kabul edilirse baba ile çocuk arasındaki soybağı geçmişe etkili olarak ortadan kalkar.
Soybağının reddi davasının kabulünün sonucu, baba ile kurulan soybağının geçmişe etkili olarak ortadan kalkmasıdır. Bu durum, miras hukuku bakımından da önemli etki ve sonuçlara sahiptir. Ana ile çocuk arasındaki soybağının kaynağı doğum olduğu için; ana-çocuk arasındaki soybağı, soybağının reddi davasının kabul edilmesinden etkilenmez.
Evlilik dışında doğan çocuklar, ana ve babanın evlenmesiyle evlilik içinde doğan çocuklara ilişkin hükümlere tabi olur.
Evlilik dışında doğan ortak çocuklar, eşlerin, evlenirken veya evlendikten sonra; yerleşim yerlerindeki veya evlenmenin yapıldığı yerdeki nüfus memuruna durumu bildirmesiyle, evlilik içi çocuklara uygulanan hükümlere tabi olur.
Ancak eşlerin bu bildirimi yapmaması; çocuğun evlilik içinde doğan çocukların tabi olduğu hükümlerin uygulanmasını engellemez. Daha önce tanıma veya babalığa hükümle soybağı kurulan çocukların ana ve babasının da birbiriyle evlenmesi mümkündür. Bu durumda, nüfus müdürü gerekli işlemi re’sen yapacaktır.
Sonradan evlenme yoluyla kurulan soybağına kimler itiraz edebilir?
Şu kişiler, soybağının, ana ve babanın sonradan evlenmesi suretiyle kurulmasına itiraz etme hakkına sahiptir:
- Ana ve babanın yasal mirasçıları,
- Çocuk,
- Çocuk ölmüş ya da ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybetmişse, çocuğun altsoyu
- Cumhuriyet savcısı
İtiraz eden, kocanın baba olmadığını ispat etmek zorundadır.
Sonuç,
TÜZEL& GÜLŞEN HUKUK BÜROSU, aile hukuku ve bu bağlamda soybağının reddi davası konusunda hukuki hizmet vermektedir. Aile Hukuku çalışma alanımız hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayınız.
Av. Derya TÜZEL
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin.