Genel olarak
Uyuşmazlık yaşayan tarafların, aralarındaki bu uyuşmazlığı bir arabulucu vasıtasıyla çözüme kavuşturmasını hedefleyen alternatif bir uyuşmazlık çözüm yolu olan arabuluculuk hakkındaki ilk yazımızdan sonra; bu yazımızda da arabuluculuk süreci hakkında detaylı bilgiler vermeye devam edeceğiz.
Taraflar, arabuluculuk süreci boyunca eşit haklara sahiptir.
Uyuşmazlığın tarafları; arabulucuya başvururken ve tüm süreç boyunca eşit haklara sahiptir. Arabulucu, arabuluculuk süreci boyunca bu eşitliğin uygulanması için gerekli tüm önlemleri almak zorundadır. Taraflardan biri arabuluculuk sürecinin dışında bırakılamaz. Söz hakkı da diğerine göre kısıtlanamaz.
Arabuluculuk süreci gizlilik esasına göre yürütülür.
Taraflar; arabuluculuya, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde birtakım bilgi, belge ve kayıtları sunabilir. Arabulucunun da, bu bilgi, belge ve kayıtları bir başka şekilde elde etmesi mümkündür. Arabulucu; bu bilgi, belge ve diğer kayıtları gizli tutmak zorundadır. Ancak tarafların aksine bir anlaşma yapması da mümkündür.
Gizlilik ilkesi yalnızca arabulucu için değil; taraflar ve görüşmelere katılan diğer kişiler için de geçerli bir yükümlülüktür. Taraflar ve arabuluculuk süreci kapsamında görüşmeye katılan diğer kişiler de bu gizliliğe uymak zorundadır. Ancak tarafların aksine bir anlaşma yapması da mümkündür.
Gizliliğe aykırı davranışın yaptırımı nedir?
Yukarıdaki başlıkta yer verdiğimiz, arabuluculuk süreci içerisindeki gizlilik ilkesine aykırı davranışın cezai yaptırımı vardır. Şöyle ki; gizliliğe aykırı hareket ederek bir kişinin hukuken korunan menfaatinin zarar görmesine neden olan kişi; 6 aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu suç, şikayete bağlı bir suçtur.
Gizlilik kuralına aykırı hareket eden arabulucunun; sicilden silinmesine de karar verilebilecektir.
Arabulucu dışında başka kimler gizlilik kuralına uymakla yükümlüdür?
Arabulucunun yanında çalışan kişiler, denetim ve gözetimi altında ilgili mevzuat çerçevesinde staj yapanlar, Bakanlık ve Kurul görevlileri de gizliliğe uymakla yükümlüdür.
Arabuluculuk süreci boyunca ileri sürülen beyan ve belgeler sonradan dava aşamasında kullanılabilir mi?
Öncelikle ve önemle belirtmek gerekir ki;
- Taraflar,
- Arabulucu
- Arabuluculuğa katılanlar,
- Üçüncü bir kişi; uyuşmazlıkla ilgili bir hukuk davası açılırsa ya da tahkim yoluna başvurulursa, şu beyan veya belgeleri delil olarak ileri süremez. Bunlar hakkında tanıklık yapmaları da yasaktır.
- Taraflarca yapılan arabuluculuk daveti veya bir tarafın arabuluculuk faaliyetine katılma isteği.
- Uyuşmazlığın arabuluculuk yolu ile sona erdirilmesi için taraflarca ileri sürülen görüşler ve teklifler.
- Arabuluculuk faaliyeti esnasında, taraflarca ileri sürülen öneriler veya herhangi bir vakıa veya iddianın kabulü.
- Sadece arabuluculuk faaliyeti dolayısıyla hazırlanan belgeler.
Bu bilgilerin açıklanmasını; mahkeme, hakem veya herhangi bir idari makam da isteyemez. Bu beyan veya belgeler; kanunda yer alan yukarıdaki kuralların aksine, delil olarak sunulursa dahi hükme esas alınamaz.
Ancak önemle eklemek gerekir ki; söz konusu bilgiler bir kanun hükmü tarafından emrediliyorsa veya arabuluculuk süreci sonunda varılan anlaşmanın uygulanması ve icrası için gerekli ise, bu gereklilik ölçüsünde açıklanabilecektir.
Bu kurallar, arabuluculuğun konusuyla ilgili olup olmadığına bakılmadan; hukuk davası ve tahkimde uygulanacaktır.
Bu noktada şu hususu belirtmekte yarar var: Yukarıda yer verdiğimiz kurallar saklı kalmak şartıyla; hukuk davası ve tahkimde ileri sürülebilen deliller de, sadece arabuluculukta sunulmaları sebebiyle kabul edilemeyecek deliller haline gelmez. Örnek olarak; bir şirketin faturadan kaynaklanan alacağı için düzenlediği faturayı arabuluculuk görüşmesinde kullanması ve sunması; bu faturanın dava aşamasında sunulamayacağı anlamına gelmeyecektir.
Taraflar, arabuluculuk süreci kapsamındaki görüşmelere bizzat katılmak zorunda mıdır?
Uyuşmazlığın tarafları arabuluculuk görüşmesine bizzat katılabileceği gibi; kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla da katılabilir. Bu hususta avukata ‘’özel yetki’’ verilmesi gerekir. Diğer bir deyişle; vekaletnamede, arabuluculuk görüşmelerine katılmayı da içeren yetki bulunmak zorundadır. Örnek olarak; kıymetli evrak olan bonodan kaynaklanan alacağı için arabulucuya başvurmak isteyen bir kişi dilerse kendisi bizzat başvuru yapabileceği gibi; avukatına vekaletnamede özel yetki vererek da avukatı aracılığıyla başvuru yapma hakkına sahiptir.
Tarafların; arabuluculuk süreci kapsamındaki görüşmelere, uyuşmazlığın çözümüne katkı sağlayabilecek uzman kişileri de hazır bulundurması mümkündür.
Arabulucu, görüşmeye bizzat katılmak zorundadır.
Arabulucu, arabuluculuk görüşmesine bizzat katılmak zorunda olup; görevini şahsen yerine getirmelidir. Göreviyle ilgili olarak bir başka kişiyi yetkilendirmesi mümkün değildir. Arabulucunun görevini, kısmen dahi olsa bir başkasına devretmesi yasaktır. Arabuluculuk süreci, yalnızca görevli arabulucu tarafından yürütülür.
Arabulucu, yer aldığı uyuşmazlıkla ilgili sonradan açılan davada avukat olarak yer alamaz.
Arabulucu, arabuluculuk faaliyeti sırasında bu sıfatla görev yaptığı uyuşmazlıkla ilgili olarak açılan davada; taraflardan birinin avukatı olamaz.
Arabulucunun tarafsızlığından şüphe edilmesini gerektiren önemli bir hal varsa arabuluculuk süreci nasıl işleyecektir?
Arabulucu olarak görevlendirilen kimse, tarafsızlığından şüphe edilmesini gerektirecek önemli hâl ve şartların varlığı hâlinde, bu hususta tarafları bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu açıklamaya rağmen taraflar, arabulucudan birlikte talep ederlerse, arabulucu bu görevi üstlenebilir yahut üstlenmiş olduğu görevi sürdürebilir.
Sonuç
Arabuluculuk makale serimizin ikinci yazısında, genel olarak arabuluculuk süreci kapsamındaki temel ilkelere yer verdik. Arabuluculuk süreci gerek tarafların gerekse de arabulucu ve sürece katılan diğer kişilerin uymakla yükümlü olduğu kuralların yer aldığı önemli bir süreçtir. İlerleyen yazılarımızda sürecin detaylarına yer vermeye devam edeceğiz.
TÜZEL&GÜLŞEN HUKUK Bürosu, arabuluculuk süreci hakkında hukuki hizmet ve danışmanlık hizmeti vermektedir. İletişim bilgilerimiz için tıklayınız.
Av. Derya TÜZEL GÜLŞEN
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örneğin. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol.