Giriş,
İşten çıkış kodu, çalıştığı işyerinden çıkan veya çıkarılan işçinin, işinin hangi nedenle sona erdiğini belirlemeye yarayan koddur. Bu kod, işçinin, işten çıkma nedeni başta olmak üzere, işsizlik maaşı almasına kadar birçok hakkını etkilemektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, 08.04.2021’ de yapılan basın duyurusuyla, işten çıkış kodlarına ilişkin bir basın açıklaması yapıldı. Akabinde; yeni işten çıkış kodları getirildi KOD 29 kaldırıldı.
İşten çıkış kodlarında değişiklik nedeni: Kod 29, Belirsizlik ve Pandemi Süreci!
Bilindiği üzere, tüm dünyayı ve ülkemizi etkisi altına alan koronavirüs nedeniyle içerisinde bulunduğumuz pandemi süreci, hayatımızı birçok yönden etkiledi. Bu süreçte yapılan temel düzenlemelerden biri de ‘’işten çıkarma yasağı’’ oldu. Bu düzenlemeye göre işverenin, belirli istisnalar dışında, işçileri işten çıkarması yasaklandı. Bu istisnalardan biri de: Kod 29. Diğer bir ifadeyle; İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshi. Kod 29’un içerisinde birden fazla işten çıkarma sebebi bulunmaktadır. Bu sebepler, sitemizdeki bir başka makalemizde ‘’İşveren iş sözleşmesini haklı nedenlerle feshederse işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.’’ Başlığının, b. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri alt başlığında yer almaktadır.
Görüldüğü üzere Kod 29, işverene, pandemi dönemi sınırlaması olmaksızın işçiyi işten çıkarma hakkı vermektedir. Ancak bu süreçte Kod 29 nedeniyle işten çıkarmaların yoğunlaşması ve Kod 29 içerisinde birden fazla işten çıkarma sebebinin bulunması belirsizliklere ve işçinin hakları üzerinde olumsuz etkilere yol açtı. Bu nedenle işten çıkış kodları yeniden düzenlendi.
KOD 29 kaldırıldı ve 9 yeni işten çıkış kodu eklendi.
Güncel işten çıkış kodları şu şekildedir:
KOD 1- Deneme. süreli iş sözleşmesinin işverence feshi
KOD 2- Deneme süreli. iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi
KOD 3- Belirsiz süreli iş. sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)
KOD 4- Belirsiz. süreli iş sözleşmesinin. işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi
KOD 5- Belirli süreli. iş sözleşmesinin sona ermesi
KOD 8- Emeklilik (yaşlılık) veye toptan ödeme nedeniyle
KOD 9- Malulen. emeklilik nedeniyle
KOD 10- Ölüm
KOD 11- İş kazası. sonucu ölüm
KOD 12- Askerlik
KOD 13- Kadın. işçinin evlenmesi .
KOD 14- Emeklilik için yaş. dışında diğer şartların tamamlanması
KOD 15- Toplu. işçi çıkarma
KOD 16- Sözleşme sona ermeden sigortalının. aynı işverene ait diğer işyerine nakli
KOD 17- İşyerinin. kapanması
KOD 18- İşin sona. ermesi
KOD 19- Mevsim. bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır.Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)
KOD 20- Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır) 21- Statü değişikliği
KOD 22- Diğer. nedenler
KOD 23- İşçi tarafından. zorunlu nedenle fesih
KOD 24- İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih
KOD 25- İşçi tarafından. işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davra nedeni ile fesih
KOD 26- Disiplin kurulu. kararı ile fesih
KOD 27- İşveren tarafından zorunlu. nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih
KOD 28- İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih
KOD 30- Vize süresinin. bitimi ( İş akdinin askıya alınması halinde kullan Tekrar başlatılmayacaksa “4” nolu kod kullanılır)
KOD 31- Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve. Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih
KOD 32- 4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile feshi
KOD 33- Gazeteci. tarafından sözleşmenin feshi
KOD 34- İşyerinin devri, işin veya işyerinin. niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih
KOD 37- KHK ile kamu. görevinden çıkarma
KOD 38- Doğum. nedeniyle işten ayrılma
KOD 39- 696 KHK ile kamu. işçiliğine geçiş
KOD 40- 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış
YENİ EKLENEN KODLAR
KOD 42- 4857/25-II-A
İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması
KOD 43- 4857/25-II-B
İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması
KOD 44- 4857/25-II-C
İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
KOD 45- 4857/25-II-D
İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması
46- 4857/25-II-E
İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması
47- 4857/25-II-F
İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi
48- 4857/25-II-G
İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi
49- 4857/25-II-H
İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi
50- 4857/25-II-I
İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması
Sonuç,
Sosyal Güvenlik Kurumu, 08.04.2021’de yaptığı basın duyurusuyla, işten çıkarma yasağının istisnası olan, yani işverenin yasağa tabi olmadan işçiyi işten çıkarabildiği KOD 29 ile ilgili değişikliğe gidileceğini duyurdu ve işten çıkış kodları değiştirildi. Değişiklik gereği; işveren, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenlerle işçinin iş sözleşmesini sona erdirirse, KOD 42’ den KOD 50’ ye kadar sıralanmış sebeplerden birini açıkça belirtmek zorundadır. Bu değişiklikle, KOD 29’un yol açtığı belirsizlikler giderilmiş oldu ve işverene, işten çıkış nedenini açık belirtme zorunluluğu getirildi.
TÜZEL&GÜLŞEN Hukuk Bürosu; işçi işveren uyuşmazlıklarında ve bu bağlamda İş Hukuku alanında etkin çalışmaktadır. İş Hukuku alanındaki çalışmalarımıza ulaşmak için tıklayınız.
Avukat Derya TÜZEL
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin.