Genel olarak,
Evlilik birliği, eşlere birlikte yaşama, birbirlerine sadık kalma, yardımcı olma ve birlikte yaşama yükümlülüğü yükler. Bu yükümlülüklere aykırı davranış, boşanma konusunu gündeme getirir. Evlilik birliği, ancak kanunda yazılı nedenlerle ve mahkeme kararıyla sona erebilir. Evlilik birliğini sona erdiren boşanma, anlaşmalı olabileceği gibi çekişmeli de olabilir. Kanunda yazılı genel ve özel birtakım sebeplerle boşanma kararı verilebilir. Boşanma davası açılması ve sebepleri konusunu bir başka makalemizde incelemiştik. Bu makalemizde, özel bir boşanma sebebi olan terk nedeniyle boşanma davası konusunu inceleyeceğiz.
Türk Medeni Kanunu madde 164/1:
Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.
Terk nedeniyle boşanma nedir? Hangi şartlarla boşanma kararı verilebilir?
Evlilik birliğinin, terk sebebiyle sona erdirilmesidir. Terk; eşlerden birinin, evlilik birliğinin devamı sırasında, birlikte yaşamaya son vermesidir. Terk nedeniyle boşanma kararı verilebilmesi için birtakım kanuni unsurların bir arada bulunması gerekir.
1.Terk Fiili Şartı:
Şu sebepler kanunen terk fiiline yol açar:
- Eşlerden birinin, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla ortak konuttan ayrılması terktir.
- Eşlerden birinin, haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmemesi terktir. Şayet ortak konuta dönmeme konusunda eşin haklı sebebi varsa; bu halde haklı sebeple ortak konuta dönmeyen eş terk etmiş sayılmaz. Örnek olarak eş, can güvenliği endişesiyle ortak konuta dönemiyorsa bu eş, terk etmiş sayılmaz.
- Eşlerden birinin, diğer eşi ortak konutu terk etmeye zorlaması da terk sayılır. Örnek olarak; bir eşin diğer eşi tehdit ederek, onun konuttan ayrılmasını sağlaması, tehdit eden eş bakımından terk fiilini oluşturur.
- Eşlerden birinin, diğer eşi, haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmesini engellemesi de, engelleyen eş bakımından terk fiilini oluşturur. Örnek olarak; ortak konutta yaşayan eş, diğer eşin konuta girişini haklı bir sebep olmadan engelliyorsa, engelleme fiilini gerçekleştiren eş bakımından terk fiili oluşur. Ortak konuttaki eşin, diğer eşi konuta almamasının haklı bir sebebi varsa, terk fiili oluşmaz. Örnek vermek gerekirse, ortak konuttaki eş, şiddet tehdidi nedeniyle diğer eşi konuta almıyorsa, ortak konuttaki eş bakımından terk fiili oluşmaz.
2.Dava açmadan önce ihtar şartı:
Terke dayalı boşanma davası açılmadan önce, terk eden eşe ihtar çekilmesi gerekir. İhtar, eşin terkinin üzerinden 4 aylık zaman geçtikten sonra çekilebilir.
Terk eden eşe ihtarı kimler yapabilir?
Boşanma davası açma hakkı olan eş, terk ihtarını şu kişi/makamlardan talep edebilir:
– Hâkim
– Noter
İhtar, uyuşmazlığın esası incelenmeden yapılır.
İhtarda neler yer alır?
Yetkili makamlar; ihtarda, terk eden eşe:
-2 ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği
– Ortak konuta dönmemesi halinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur.
Terk eden eşin bulunduğu yer bilinmiyorsa ihtar nasıl yapılır?
Bu durumda ihtar, ilân yoluyla yapılacaktır.
İhtar ne zaman çekilmelidir?
Terk fiilinin üzerinden 4 aylık zaman dilimi geçmeden ihtar çekilemez.
3.Süre Şartı:
Terke dayalı boşanma davası açmak isteyen eşin uyması gereken iki farklı süre vardır. Bu sürelere uyulmadan terke dayalı boşanma davası açılamaz.
- İhtar çekilmesi için geçmesi gerekli süre: 2. maddede de belirttiğimiz gibi; bir eşin, terke dayalı boşanma davası açmadan önce ihtar çekmesi gerekir. Bu ihtar, kanunen terk fiilinin gerçekleşmesinin üzerinden 4 ay geçtikten sonra çekilebilir.
- İhtardan sonra dava açılabilmesi için beklenmesi gereken süre: Eşlerden birinin terki üzerine, terk üzerinden 4 aylık zaman dilimi geçtikten sonra ihtar çekilir. İhtar çekildikten sonra, terke dayalı boşanma davası açılabilmesi için, ihtardan itibaren 2 aylık sürenin geçmesi gerekir.
Sonuç olarak; terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için, ihtar çekilmesi için gereken 4 aylık süre ve ihtardan sonra beklenmesi gereken 2 aylık süre olmak üzere; ayrılığın, toplamda 6 ay sürmesi gerekir.
Yukarıda sayılan unsurların tamamı gerçekleşmemişse; terk nedeniyle boşanma davası hakkında olumlu bir karar verilemeyecektir. Ancak bu durum, boşanmanın gerçekleşemeyeceği anlamına gelmez. Zira, hukuken terk teşkil etmeyen bir söz, fiil ve davranış; evlilik birliği içerisindeki diğer yükümlülüklerin ihlali anlamına gelebilmektedir. Bu durum da genel bir boşanma nedeni oluşturabilecektir.
4.Ayrılığın devam etmesi şartı:
Terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için terk fiilinin devam etmesi gerekir.
Terk, özel bir boşanma nedenidir.
Kanun sistematiğinde boşanma nedenleri; genel boşanma nedeni olan evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve özel diğer nedenler şeklinde düzenlenmiştir. Terk, kanunda düzenlenen özel bir boşanma nedenidir.
Terk, mutlak bir boşanma nedenidir.
Terkin, mutlak bir boşanma nedeni olmasının anlamı, kanunen ‘’terk’’ vakıasının gerçekleşmesi halinde boşanma sebebinin gerçekleşmiş sayılmasıdır. Bu şartları da, yukarıda:
- Terk fiili şartı
- Dava açmadan önce ihtar şartı
- Süre şartı
- Ayrılığın devam etmesi şartı
Olarak açıkladık.
Daha açık bir ifadeyle hakim, terk nedeniyle boşanma davası yargılaması sonunda; kanunen terke ilişkin şartların gerçekleştiğini görürse, boşanma kararını verecektir. Bunun dışında hâkimin, başkaca bir inceleme yapması gerekmez.
Terke dayalı boşanma davası hangi sürede açılmalıdır?
Dava açma hakkı olan eşin; dava açmadan önce, ihtar çekmesi gerekir. Ayrılık üzerinden 4 ay geçmedikçe ihtar çekilemez. İhtardan sonra 2 ay geçmedikçe dava açılamaz. Sonuç olarak, terke dayalı boşanma davası açılabilmesi için, ayrılığın en az 6 ay sürmesi ve devam etmesi gerekir.
Terke dayalı boşanma davası hangi mahkemede açılır?
Dava, aile mahkemesinde açılmalıdır. Davaya hakkı olan eş; bu davayı:
- Kendi yerleşim yerinde
- Davalının yerleşim yerinde
- Davadan önce son defa 6 aydan beri birlikte oturdukları yerde açabilir.
Terk nedeniyle boşanma davası açılırken genel boşanma sebebine dayanmak da mümkün müdür?
Hem özel bir boşanma sebebi olan terke hem de genel boşanma sebebi olan evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına; dava dilekçesinde birlikte yer verilmesi mümkündür.
Terk nedeniyle boşanma davası sonucunda verilen boşanma hükmünün, edinilmiş mallara katılma rejimindeki katılma alacağına etkisi nedir?
Bu boşanma nedeninin; yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi bakımından herhangi bir etkisi yoktur.
Zina ve hayata kast nedeniyle boşanma, bu paylaşımı etkilemektedir. Sitemizdeki Aile Hukuku makalelerinde konuya dair bilgi yer almaktadır.
Terk nedeniyle boşanma davası sonucunda verilen boşanma hükmünün, paylaşmalı mal ayrılığı rejimine etkisi nedir?
Bu boşanma nedeninin; yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi bakımından herhangi bir etkisi yoktur.
Zina ve hayata kast nedeniyle boşanma bu paylaşımı etkilemektedir. Sitemizdeki Aile Hukuku makalelerinde konuya dair bilgi yer almaktadır.
Sonuç,
Terk, özel ve mutlak bir boşanma nedenidir. Terk edilen eşin; kanundaki şartların gerçekleşmesi üzerine, boşanma davası açma hakkı vardır. Terk nedeniyle boşanma davası; ihtar- ispat- süre- delillerin ileri sürülme zamanı ve biçimi bakımından hukuki detaylar içeren bir davadır.
TÜZEL&GÜLŞEN Hukuk Bürosu, Aile Hukuku ve bu bağlamda terk nedeniyle boşanma davası konusunda avukatlık hizmeti vermektedir.
Avukat Derya TÜZEL
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla.