Genel olarak,
Evlilik birliği, eşlere birlikte yaşama, birbirlerine sadık kalma ve yardımcı olma yükümlülüğü yükler. Bu yükümlülüklere aykırı davranış, boşanma konusunu gündeme getirir. Evlilik birliği, ancak kanunda yazılı nedenlerle ve mahkeme kararıyla sona erebilir. Evlilik birliğini sona erdiren boşanma, anlaşmalı olabileceği gibi çekişmeli de olabilir. Kanunda yazılı genel ve özel birtakım sebeplerle boşanma kararı verilebilir. Boşanma davası açılması ve sebepleri konusunu bir başka makalemizde incelemiştik. Bu makalemizde, özel bir boşanma sebebi olan küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası konularını inceleyeceğiz.
Türk Medeni Kanunu madde 163:
Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir
Küçük düşürücü suç işleme nedir?
Küçük düşürücü suç kavramı kanunda tanımlanmış bir kavram değildir. Örnek vermek gerekirse; eş hakkında, terör örgütü üyesi olmak suçu nedeniyle yapılan yargılama sonucunda mahkumiyete kararına yer verilmesi halinde; ceza mahkemesinin maddi olayı tespit eden kararı, boşanma davası hakimini de bağlar. Yine örnek olarak; bir eş hakkında cinsel istismar suçundan verilen mahkumiyet kararı, diğer eş bakımından bir boşanma sebebidir. Bir eş hakkında kasten insan öldürme suçundan verilen mahkumiyet kararı, diğer eşi küçük düşürücü bir suç olup, yine bu kapsamda boşanma nedeni olabilecektir. Yine; bir eş hakkında, hırsızlık suçundan verilen mahkumiyet kararı, diğer eşi küçük düşürücü bir suç olup, boşanma nedeni olabilecektir.
İşlenen suçun, diğer eşi küçük düşürücü bir suç kapsamında olup olmadığına mahkemece karar verilecektir.
Haysiyetsiz hayat sürme nedir?
Eşlerden birinin, evlilik birliğinin gerektirdiği ‘’birlik’’ olgusuna ve aile yaşamının gereklerine aykırı tavır, tutum ve davranışları haysiyetsiz hayat sürme konusunu gündeme getirir. Örnek olarak; eşlerden birinin pavyona gitmesi, kumar oynaması haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma sebebi olabilecektir.
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma, özel bir boşanma nedenidir.
Kanun sistematiğinde boşanma nedenleri; genel boşanma nedeni olan evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve özel diğer nedenler şeklinde düzenlenmiştir. Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedenleri; kanunda düzenlenen özel bir boşanma nedenidir.
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma, nisbi bir boşanma nedenidir.
Bu boşanma sebebinin nisbi bir boşanma sebebi olmasının anlamı; yukarıda açıkladığımız ‘’küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme’’ vakıasının gerçekleşmesinin, boşanma kararı verilebilmesi için yeterli olmamasıdır. Daha açık bir ifadeyle;
- Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme durumunun gerçekleşmesi gerekir ve
- Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme durumları, diğer eş için, birlikte yaşamayı çekilmez hale getirmelidir.
Bu değerlendirmeyi her bir somut olayda hakim yapacaktır. Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma kararının verilebilmesi için bu iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir. İlk vakıanın gerçekleşmesi dışında hâkimin, ek bir inceleme yapması gerektiğinden, bu sebep, nisbi bir boşanma sebebidir. Tek başına küçük düşürücü bir suç işlenmesi veya haysiyetsiz hayat sürülmesi boşanma kararı verilmesi için yeterli değildir. Hakim; bu durumların evlilik birliğini çekilmez hale getirip getirmediğini de ayrıca incelemekle yükümlüdür.
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası hangi sürede açılmalıdır?
Dava açma hakkı bakımından herhangi bir süre belirlenmemiştir. Dava açmaya hakkı olan eş, her zaman bu davayı açabilir.
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası hangi mahkemede açılır?
Bu dava; aile mahkemesinde açılmalıdır. Davacı eş; bu davayı:
- Kendi yerleşim yerinde
- Davalının yerleşim yerinde
- Davadan önce son defa 6 aydan beri birlikte oturdukları yerde açabilir.
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası yargılamasında ‘’küçük düşürücü suç işleme-haysiyetsiz hayat sürme’’ vakıası nasıl ispatlanır?
Boşanma sebeplerinin ispatı hususunda, kanunda, bir ispat şekli kararlaştırılmamıştır. Bu vakıaların varlığının; tanık dahil diğer hukuki delillerle ispat edilmesi mümkündür. Ceza dosyası, karakol kayıtları, darp raporları da önemli ispat araçlarıdır. Ek olarak; mesajlaşmalar, ses kayıtları, kamera kayıtları, yazılı diğer bilgi ve belgelerden, ispat aracı olarak yararlanmak mümkündür. Ancak; bu hususta sunulacak delilin hukuka aykırı bir delil de olmaması gerekir. Hukuka aykırı delil incelemesini mahkeme, her bir somut olayda ve sunulan her bir somut delilde inceleyip değerlendirecektir. Bu değerlendirmede, delillerin elde ediliş biçimi önem taşımaktadır.
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası açılırken genel boşanma sebebine dayanmak da mümkün müdür?
Boşanma davasında; küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme gibi özel nedenler yanında; genel boşanma sebebi olan evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına da yer verilmesi mümkündür.
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası sonucunda verilen boşanma hükmünün, edinilmiş mallara katılma rejimindeki katılma alacağına etkisi var mıdır?
Bu boşanma nedenlerinin; yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi bakımından herhangi bir etkisi yoktur.
Zina ve hayata kast nedeniyle boşanma bu paylaşımı etkilemektedir. Sitemizdeki Aile Hukuku makalelerinde konuya dair bilgi yer almaktadır.
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası sonucunda verilen boşanma hükmünün, paylaşmalı mal ayrılığı rejimine etkisi var mıdır?
Bu boşanma nedenlerinin; paylaşmalı mal ayrılığı rejimindeki ‘’aileye özgülenen malların bölüşülmesi’’ bakımından herhangi bir etkisi yoktur.
Zina ve hayata kast nedeniyle boşanma bu paylaşımı etkilemektedir. Sitemizdeki Aile Hukuku makalelerinde konuya dair bilgi yer almaktadır.
Sonuç,
Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma; özel ve nisbi bir boşanma nedenidir. Bu duruma maruz kalan eşin, herhangi bir süreyle bağlı olmaksızın boşanma davası açma hakkı vardır. Bu dava; ispat-süre-delillerin ileri sürülme zamanı ve biçimi bakımından hukuki detaylar içeren bir davadır.
TÜZEL&GÜLŞEN Hukuk Bürosu, Aile Hukuku ve bu bağlamda küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası konularında avukatlık hizmeti vermektedir.
Avukat Derya TÜZEL
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla.