Genel olarak
Kamulaştırma, genel olarak; kişilerin mülkiyetindeki bir taşınmazın kamusal kullanıma geçirilmesi için yapılan işlemdir. Kamulaştırma işleminin detaylarını incelediğimiz yazımız için tıklayınız. Bu işlem de bir idari işlem olduğu için; kamulaştırma işleminin iptali davası açılması mümkündür. Bu yazımızda, iptal davası ve koşullarını inceleyeceğiz.
Kimler kamulaştırma işleminin iptali davası açma hakkına sahiptir?
Kamulaştırma kararına konu edilen taşınmazın maliki ya da malikleri bu davayı açma hakkına sahiptir. Taşınmazda elbirliği mülkiyeti veya paylı mülkiyet varsa; paydaşların her biri de tek başına dava açma hakkına sahiptir. Açılan davanın sonuçları da, dava açmayan kişileri etkilemez.
Dava hangi mahkemede açılacaktır?
Kamulaştırma işleminin iptali davası, taşınmazın bulunduğu yerin bağlı olduğu idare mahkemesinde açılmalıdır.
Dava açma süresi nedir?
Satın alma usulüyle taşınmazı kamulaştıramayan idarenin; kamulaştırma bedelinin tespiti davası açması gerektiğini, ilgili yazımızda incelemiştik. İşte, idare kamulaştırma bedelinin tespiti davası açtığında mahkeme; duruşma gününü ve dava dilekçesini taşınmazın malikine tebliğ eder.
a. Taşınmazın malikine tebligat yapılmışsa dava açma süresi:
Mahkemenin yaptığı tebligat üzerine; kamulaştırma konusu taşınmazın maliki, mahkemenin yaptığı tebligat gününden itibaren 30 gün içinde dava açma hakkına sahiptir.
b. Taşınmazın malikine tebligat yapılamamışsa dava açma süresi:
Şayet malike tebligat yapılamamışsa, tebligat yerine geçmek üzere mahkeme gazeteye ilan verecektir. Tebligat yapılamaması halinde; dava, ilan tarihinden itibaren 30 gün içinde açılmalıdır.
Dava açma süresi hak düşürücü süredir.
Kamulaştırma işleminin iptali davası için belirlenen 30 günlük dava açma süresi, hak düşürücü süredir. Davanın bu süre içinde açılması gerekir. Aksi halde dava açma hakkı düşer.
Kamulaştırmada, maddi hata düzeltme davası nedir?
Kamulaştırma bedelinin tespiti davası sürecinde mahkemenin taşınmaz malikine tebligat yapması üzerine; malikin açabileceği davalardan biri de maddi hata düzeltme davasıdır. Ancak bu davanın adli yargıda açılması gerekir. Bu yazımızın inceleme konusu olan kamulaştırma işleminin iptali davası dışında bir davadır. Maddi hatanın farklı şekillerde doğması mümkündür. Örnek olarak; hakkında kamulaştırma kararı verilen taşınmazla ilgili eksik, yanlış, yanıltıcı bilgilerin yer alması, taşınmaz malikinin yanlış belirtilmesi… Taşınmaz maliklerinin olduğu gibi; idarenin de, kamulaştırma belgelerini mahkemeye verdiği günden itibaren 30 gün içinde maddi hatalara karşı adli yargıda düzeltim davası açma hakkı vardır.
Hangi durumlarda kamulaştırma işleminin iptali gündeme gelir?
Kamulaştırma işlemi, içerisinde birçok kişi ve süreci barındıran bir işlemdir. Örnek olarak; kamu yararı kararı alınması gereken bir durum mevcutken bu karar alınmamışsa, kamulaştırma işleminin iptali gerekecektir. Bir diğer örnek de; alınan kamu yararı kararının yetkili mercii tarafından onaylanmaması durumudur. Bu halde de kamulaştırma işleminin iptali davası sonucunda işlemin iptaline karar verilmesi gündeme gelebilecektir. Yine bir diğer örnek olarak da; idarenin, kamulaştırma işleminden önce yapması gereken işlemleri yapmaması halinde, kamulaştırma işlemi hukuken sakat olacaktır. Kamulaştırma işlemini tesis etmeye kanunen yetkili kılınan makam dışında yetkisiz kişi ve/ veya kurumların aldığı kamulaştırma kararının da iptal edilmesi mümkündür.
İdari işlemlerdeki yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsuru bakımından yapılacak incelemenin, bu dava bakımından da yapılması zorunludur.
Kamulaştırma işlemi, ancak gerekli hallerde tesis edilebilir. Kamu yararından başka amaç güdülemez.
Kamulaştırma işlemi de, diğer idari işlemlerde olduğu gibi ancak kamu yararı amacıyla tesis edilebilir. Kişisel, özel amaçlarla kamulaştırma kararı alınamaz. Böyle bir durumun varlığı halinde mahkeme; yargılama sürecinde işlemi maksat unsuru bakımından da denetleyecektir. Kamu yararı amacı dışında bireysel menfaatler gözetilerek tesis edildiği tespit edilen kamulaştırma işlemlerinin; mahkemece iptal edilmesi gündeme gelecektir.
Dava sürecinde kamulaştırma işleminin yürütmesinin durdurulmasını talep etmek mümkün müdür?
İptal davası, idari yargılama hukuku alanına dahil bir iptal davası olduğundan; dava açılırken yürütmenin durdurulması kararı talep etmek mümkündür.
Kamulaştırma işleminin iptali davası, kamulaştırma bedelinin tescili davasını nasıl etkiler?
İdarenin kamulaştırma bedelinin tespiti davası açmasının ardından malik, kamulaştırma işleminin iptali davası açmış olabilir. Bu durumda; şayet açılan davada yürütmenin durdurulması kararı verilirse kamulaştırma bedelinin tespiti davasına bakan mahkeme, kamulaştırma işleminin iptali davası sürecini bekletici mesele yapar. Taşınmazın maliki, 30 günlük süre içerisinde kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açtığını ve yürütmenin durdurulması kararı aldığını belgelendirmezse; kamulaştırma işlemi kesinleşir. Taşınmazın, mahkemenin tespit ettiği kamulaştırma bedeli üzerinden, kamulaştırma yapan idare adına tesciline karar verilir.
Sonuç
Kamulaştırma, gerek karar alınması sürecinde gerekse de kararın uygulamaya geçirilmesi noktasında; birden fazla kişi ve/veya kurumun dahil olabildiği işlemdir. Bu işlem, kişilerin mülkiyet hakkını doğrudan etkilediğinden; dava açma hakkı olan taşınmaz maliklerinin, kanundaki sürelere ve diğer şartlara uyarak bu davayı açması gerekir. Kamulaştırma işleminin iptali davası, taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinde, 30 gün içinde açılması gereken bir davadır. Bu sürecin avukatla takibi, hak kaybına uğranılmaması açısından önem taşımaktadır.
TÜZEL& GÜLŞEN Hukuk Bürosu, kamulaştırma işleminin iptali davası konusunda avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmeti vermektedir. İletişim bilgileri için tıklayınız.
Avukat Derya TÜZEL GÜLŞEN
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla.